U heeft geen producten in uw winkelwagen.
Een week met de Fujifilm GFX 100 op Lofoten
Elk jaar begeleid ik een groepje fotografen met het fotograferen op Lofoten in Noorwegen. Dit jaar kreeg ik de vraag of ik tijdens deze reis gebruik wilde maken van een Fujifilm GFX 100. Twee weken voor vertrek ontving ik deze camera, leerde ik over de instellingen en bediening, en nam ik de GFX100 mee om deze intensief te gebruiken onder de winterse omstandigheden tijdens mijn fotoreis Winter op Lofoten.
De Fujifilm GFX 100 is de derde middenformaat camera van Fujifilm, met een sensor die 43.8mm x 32.9mm meet. Dit is 1.7 keer groter dan een fullframe sensor. Het eerste model in deze reeks, de GFX-50s kreeg ik 2017 voor een review aangeboden. Het typische Fujifilm uiterlijk, met een diafragmaring op de lens en een sluitertijdenring op de schouder van de camera, was natuurlijk fantastisch. Er is nog een tweede model uitgekomen, de GFX-50r, waar ik slechts een weekend lang mee heb gefotografeerd.
Hoewel het beide fantastische camera’s zijn, en de 50 mp beelden er heerlijk uitzien, heb ik altijd geworsteld met het ontwerp van deze camera’s. Toen in 2019 Fujifilm de GFX 100 uitbracht, met een 102 mp sensor, was ik heel benieuwd naar deze camera. Nu heb ik dan de gelegenheid gekregen om er intensief mee te fotograferen.
Het uiterlijk van de camera
De Fujifilm GFX 100 is geen kleine camera, integendeel. Tegelijkertijd is het ook geen gigantische camera, zeker als je bedenkt hoe groot de sensor is. Dankzij de mirrorless bouw heeft Fujfilm de camera het formaat meegegeven van een Canon EOS 1Dx, of Nikon D6. Het gewicht van de camera is zelfs iets lager.
Het ontwerp is heel strak gehouden, met harde rechte lijnen en hoeken. Hierdoor lijkt de camera heel massief. Wanneer je de camera in de hand houdt blijkt deze toch heel goed en makkelijk te gebruiken. Ik kan niet anders zeggen dat de GFX 100 prettig in de hand ligt.
Net als de overige GFX modellen heeft deze camera ook een losse zoeker. Deze wordt gelukkig meegeleverd, want zonder is de camera niet makkelijk te gebruiken. In ieder geval, niet voor in het veld. Op statief in een studio omgeving ligt dat wat anders en kan het grote LCD scherm als zoeker dienen.
De zoeker is echter de enige overeenkomst met de andere GFX modellen, want de typische draaischijven voor ISO en sluitertijd ontbreken volledig. Dit is jammer, want voor mij waren deze schijven één van de aantrekkelijke dingen van deze camera’s. Daarentegen is er een groot scherm aanwezig die de draaischijven virtueel laat zien, en via een animatie draaien bij het verstellen van instellingen. Toch is dit niet hetzelfde als de echte draaischijven.
Net als de professionele camera’s van Canon en Nikon heeft de Fujifilm GFX 100 ook een ingebouwde verticale handgrip. Dit is natuurlijk ideaal voor als de camera in portrait stand gebruikt wordt. Er is ook een extra klein monochroom OLED scherm voor extra informatie aanwezig. Dit maakt het verticaal vasthouden van de camera in principe makkelijker. De verticale grip is echter heel anders van vorm dan de normale grip, en is bovendien niet voorzien van een prettig rubberen afdekking. Je houdt het “kale” metaal vast, wat bovendien wat gladder is.
De knoppen en bediening
De Fujifilm GFX 100 is rijkelijk voorzien van knoppen. Vreemd genoeg krijg je tegelijkertijd de indruk dat ze schaars zijn. Misschien komt het omdat de body zo groot is, of door het ontbreken van de bekende ronde vierweg knop of draaischijf op de achterkant. Er is wel een kleine joystick aanwezig.
Zowel aan de voorzijde als achterzijde is er een draaiwieltje aanwezig, waarmee de belangrijkste functies bediend kunnen worden zoals ISO en sluitertijd. Ten minste, afhankelijk van hoe je de camera configureert, want aan veel knoppen en wieltjes kunnen andere functies toegekend worden. Op de duimgrip, de uitstulping op de achterkant van de camera, zijn twee knoppen te vinden, waaronder de Q-toets, welke het bekende Fujifilm snelmenu tevoorschijn haalt.
Al deze knoppen en draaiwieltjes zijn dubbel uitgevoerd voor de verticale grip, die je kunt gebruiken als de camera in portrait stand gehouden wordt. Het is wel opvallend dat de knoppen een hele andere positie hebben.
Op de bovenkant van de camera vinden we het grote monochroom LCD scherm waarop de belangrijkste instellingen van de camera af te lezen zijn. Er is de keuze uit drie verschillende weergaves: de standaard instellingen, een grafische weergave van de instellingen, of een histogram. Aan de andere kant van de zoeker is een vergrendelbare draaischijf waarmee de camera geschakeld kan worden tussen enkelbeeld, serieopnamen of filmopnamen.
De PSAM instelmogelijkheid is natuurlijk wel aanwezig, in de vorm van een knop zonder enige aanduiding naast het LCD scherm op de bovenkant van de camera. Desgewenst kan de functie van deze knop ook veranderd worden.
Het is wat vreemd dat Fujifilm drie verschillende type schermpjes op de camera heeft geplaatst. Bovenop is er een monochroom LCD scherm, achterop een kleur LCD scherm, met daaronder een monochroom OLED scherm.
Het LCD touch screen en de EVF
Op de achterkant is een 3,2 inch LCD touchscreen te vinden met 2,36 miljoen pixels. Dit scherm kan bovendien gekanteld kan worden. Het touchscreen beschikt over touch-AF, waarbij je op het scherm de plek waar scherp gesteld moet worden kunt aantikken. Tevens zijn er mogelijkheden om via swipe bewegingen functies te activeren en bij het bekijken van de foto’s kun je via het touchscreen swipen en inzoomen.
De GFX 100 wordt geleverd met een losse elektronische zoeker die een resolutie van 5,76 miljoen pixels heeft. Dit is meer dan de zoeker die bij de GFX-50s verkrijgbaar is. Die laatste is overigens wel gewoon te gebruiken op de GFX 100, zij het met de lagere resolutie van die zoeker. Het prettige van deze zoekers is, dat ze ver achter de camera uit steken. Het voorkomt dat je direct met je neus tegen de achterkant aan gedrukt zit. Doordat de zoeker eraf kan wordt de camerabody een heel smal, wat makkelijk kan zijn met vervoer in een fototas.
Aansluitingen en batterijen
De camera heeft een groot aantal aansluitmogelijkheden achter de klepjes aan de zijkant van de body. Het zijn de aansluitingen die je mag verwachten bij een moderne camera, zoals een USB-C connector, een HDMI poort, een koptelefoon en microfoon aansluiting, en een 15V DC stroom aansluiting waarmee je de camera ook met een adapter vanuit het lichtnet kunt voeden. De GFX100 accepteert twee SD kaarten met de bekende verdeel mogelijkheden van opslag.
In de verticale grip is het batterij compartiment te vinden. Het is een slede waar de twee grote batterijen in passen. De capaciteit van deze twee batterijen samen is meer dan voldoende voor een ruime dag fotograferen. Met een ongestabiliseerde lens zijn volgens de specificaties 800 opnamen te maken. Ik heb tijdens het verblijf op Lofoten geen enkel probleem gehad dat batterijen onverwachts leeg waren. Ook niet met de lage temperaturen waaronder we aan het fotograferen waren.
Het gebruik in de praktijk
Voordat ik de camera mee nam naar Lofoten heb ik enkele fotosessies gedaan om de camera een beetje te leren kennen. Ik ben al bekend met Fujifilm omdat ik zelf een Fujifilm X100t bezit en verschillende modellen gereviewed heb. Zodoende was het instellen van de camera, en het bedienen van de camera, redelijk eenvoudig. Op een paar dingen na die vanzelf duidelijk werden.
Ik ben erg te spreken over het gebruik van de camera. Hij houdt heel prettig vast en er zijn voldoende mogelijkheden om de camera naar eigen smaak te configureren. De GFX 100 beschikt over maar liefst 15 knoppen die geprogrammeerd kunnen worden. De zoeker is prettig en heeft een fijne resolutie, net als het LCD scherm op de achterzijde. Hoewel de camera groot en zwaar is, voelt dit niet zo aan.
Configureren van de camera naar eigen smaak
Zoals de meeste camera’s is het mogelijk om de GFX100 helemaal naar wens in te stellen. De meeste knoppen kunnen een functie naar wens toegekend krijgen, waarmee de camera heel persoonlijk wordt. Een van wat ik de positieve dingen vind, is de diafragmaring op de objectieven. Daarmee krijg je de mogelijkheid om de twee instelwieltjes, voor en achter, toe te kennen aan het verzetten van zowel sluitertijd als ISO. Het vervangt in feite de grote fysieke instelschijven die wel op de andere Fujifilm camera te vinden zijn. In feite werkt dit sneller dan een fysieke instelschijf verzetten, waardoor dit ten goede komt voor het snel en blindelings bedienen en instellen van de belichting. In dat opzicht werkt de GFX 100 beter en makkelijker dan de andere Fujifilm camera’s die wel fysieke schijven hebben.
Het achterste instelwiel heeft bij mij een dubbele functie gekregen. Bij het indrukken van de belichtingscorrectieknop, vlak bij de ontspanknop, kon ik in de diafragmavoorkeuze stand de belichtignsmeter bijregelen. Want ook dat handige EV-wieltje ontbreekt op de GFX100.
Naast het instellen van de functies voor de knoppen, heb ik een aantal veel gebruikte menu opties in het persoonlijke menu gezet zodat deze snel te bereiken waren. De instellingen voor het Q menu is de derde mogelijkheid om custom instellingen te voorprogrammeren. Je kunt deze voorinstellingen bij de GFX100 een naam geven, voor herkenbaarheid.
Het vasthouden en bedienen van de knoppen
Net als de vorige GFX modellen is de GFX 100 ook voorzien van een uitstulping die in de muis van je hand valt, tussen duim en wijsvinger: ik noem het de duimgrip. Dit was een van de minpunten in het ontwerp van de GFX 50s, vind ik, maar ik heb gemerkt dat het met de GFX 100 minder hinderlijk was. Dit kan aan het gewicht en ontwerp van de camera liggen, of een aanpassing aan de vorm van deze duimgrip.
De twee knoppen op de duimgrip bleken een bron van ergernis. Deze worden heel makkelijk ingedrukt, en met name de Q-toets zorgt voor lastige momenten waarbij er regelmatig instellingen onbedoeld verzet werden. Zeker wanneer de camera in een lage positie gehouden werd, met het scherm uitgeklapt, was het onvermijdelijk dat de Q-toets geactiveerd werd. Gelukkig kan er een knop uitgezet worden.
De knoppen van de GFX100 zijn over het algemeen niet erg prettig in gebruik. Ze liggen te ver in de body verzonken zodat ze moeilijk blindelings te vinden zijn. Zeker wanneer je handschoenen gebruikt. Bij gebruik van de camera op statief, waarbij je de camera niet hoeft te hanteren, is dat probleem minder aanwezig.
De joystick vind ik te klein en daardoor te gevoelig voor onbedoelde bewegingen. Bij het verzetten van een focuspunt of functie in het Q-menu drukte ik deze joystick te vaak per ongeluk in, wat weer een andere functie activeerde.
Dit geldt ook voor de vier draaiwieltjes die de camera rijk is, twee voor de verticale grip en twee voor de normale grip. Deze zijn te klein en voelen goedkoop en niet prettig aan in gebruik. Het draaien is niet erg prettig door een gebrek aan grip, zodat je daardoor de draaiwieltjes te snel indrukt. Aangezien het indrukken ook een functie zal activeren, lijkt het soms een gevecht om de camera snel en soepel te bedienen. De handschoenen werkten natuurlijk wel in het nadeel.
Het is opvallend dat de camera voor de portrait stand geen gelijke layout van knoppen heeft gekregen. Het is dus even nadenken welke knoppen waarvoor zijn, hoewel dit redelijk snel went als je er veel gebruik van maakt. De vorm van de grip is smaller en anders van vorm dan de normale grip.
De resultaten
De sensor van de GFX 100 heeft een indrukkende 102 miljoen pixels. De raw bestanden zijn ongeveer 200 mb waardoor ongeveer 300 foto’s op een 64gb kaartje kwijt kunt. Ik heb ervoor gekozen om dit keer niet op twee kaartjes weg te schrijven, zoals ik dat normaal wel doe, maar per kaartje. Ik kan adviseren om voor deze camera zeker SD kaartjes van minimaal 128gb of meer te gebruiken.
De bestanden zijn groot, heel groot. Ze zijn 11492 x 8619 pixels. Dit levert zoveel resolutie op dat je makkelijk driekwart kunt croppen en nog steeds 25 miljoen pixels over houdt. Ik heb van deze mogelijkheid dan ook bewust gebruik gemaakt door alleen een 23mm, 63mm en een 250mm objectief mee te nemen. Dit komt met de cropfactor overeen met ongeveer 18mm, 50mm en 200mm brandpunt op een full frame camera. Maar de mogelijkheid om zoveel te croppen gaf een speelruimte die een equivalent van 400mm brandpunt opleverde met nog steeds 50 miljoen pixels ter beschikking.
De beelden zien er in eerste instantie vlak en contrastloos uit, mits je in raw fotografeert zonder de welbekende voorinstellingen van Fujifilm. Bewerken in Lightroom vereist een iets agressievere bewerkingsmethode. Omdat er geen X-trans sensor gebruikt wordt, maar een CMOS sensor met een bayer array, hoeft het bewerken in Lightroom geen problemen op te leveren. Tenzij je de resolutie mee telt, want het kan zijn dat de resolutie het verwerken traag maakt als je computer niet snel genoeg is.
Het dynamisch bereik van de GFX 100 is simpelweg fantastisch. Het is geen enkel probleem om een te donkere foto tot 5 EV op te lichten. Het ruisniveau neemt wel wat toe, maar met een slimme ruisreductie kan het resultaat heel goed zijn. Maar het bewerken van foto’s die zo sterk zijn opgelicht kan heel snel leiden tot banding waardoor het bruikbare dynamische bereik iets beperkt wordt.
Er is een mogelijkheid om de camera in 16bit te gebruiken in plaats van 14bit. Dit levert in principe meer beeldinformatie op, maar in de test op dpreview.com las ik dat dit verschil niet merkbaar is, en dat het geen extra voordeel oplevert. Ik heb de camera dan ook continu op 14bit gehouden.
De in body beeldstabilisatie (IBIS) van de GFX 100 bleek een welkome vriend. Met deze resoluties is de minste of geringste beweging goed te zien. Zelfs minimale trillingen op statief, in de branding, was voldoende om dit te laten zien in het eindresultaat. De IBIS levert volgens Fujifilm een winst op van maximaal 5,5 EV met de 63mm lens.
De autofocus
Ik heb de autofocus niet specifiek getest. De foto’s die ik op Lofoten heb gemaakt zijn landschapsfoto’s, en in veel gevallen vanaf statief gemaakt. Voor dit soort fotografie is geen snelle of bijzondere autofocus nodig. Via het Q-toets was er eenvoudig - en soms te gemakkelijk - te schakelen tussen de autofocus mogelijkheden en diverse weergaven daarvan.
Tijdens de fotosessies die ik vooraf aan de reis naar Lofoten heb gedaan, heb ik wel gebruik gemaakt van de eye-AF die de camera ter beschikking heeft. Dit werkt redelijk goed, maar ik heb regelmatig momenten gehad dat de camera moeite had met het vinden van het oog, en in sommige gevallen zelfs het gezicht.
Hoewel de scherpstelling vrij snel is, is het geen snelheidsmonster. Voor fotografie van snel bewegende objecten, en in situaties waarbij de autofocus heel snel moet kunnen reageren, is de Fujifilm niet de meest geschikte camera. Maar ondanks dat is de GFX 100 vele malen sneller en beter dan wat ik bij de Fujifilm GFX-50s heb ervaren. Dat is een wereld van verschil, bovendien verwacht ik dat dit met een firmware oplossing nog een stuk zal verbeteren.
Een eindconclusie
Ik had wat twijfels over Fujifilm GFX 100 en hoe ik de camera zou vinden. De resolutie is meer dan wat normaal gesproken nodig is, en vanuit dat oogpunt is het overkill. De body is groot, maar niet te groot en vanaf het moment dat ik ermee ging fotograferen ben ik toch enthousiast geworden.
Ten opzichte van de voorafgaande GFX modellen heeft Fujifilm een hele grote verbeterslag gemaakt. Hoewel de traditionele instelwieltjes ontbreken, ben ik heel erg te spreken over de manier hoe de camera ingesteld en bediend kan worden. Ik durf zelfs te zeggen dat dit bijna perfect is.
Toch is het niet helemaal perfect, en dat heeft voornamelijk te maken met hoe de knoppen en wieltjes op de camera aanvoelen. Ze voelen goedkoop aan en liggen te diep in de body verzonken. Zo ook de wieltjes, die niet ver genoeg uit de body steken en te klein zijn. En dan is er die duimgrip met de knoppen die te vaak onbedoeld ingedrukt worden.
Ondanks deze paar tekortkomingen kan ik de Fujiflm van harte aanraden voor iedereen die de noodzaak heeft voor een enorme resolutie.
Pluspunten
Mooie vormgeving (persoonlijke smaak)
IBIS met maximaal 5,5 EV stabilisatie
Ligt prettig in de hand en hanteert goed
EVF met hoge resolutie
EVF is te verwijderen, en steekt op een prettige manier achter de camera uit
Drie schermen met veel informatie waaronder histogram
Verticale grip
Resolutie is enorm
Bijzonder goed dynamisch bereik
Ruimte voor twee SD kaartjes
Autofocus is redelijk snel en nauwkeurig
Eye-AF en gezichts-AF
Alle knoppen zijn naar wens te configureren
Touchscreen
Goede batterij capaciteit
Tiltscreen
Weather sealing
Sluitertijd tot 60 minuten instelbaar in M-stand
Minpunten
Duimgrip is niet prettig
De knoppen op de duimgrip zitten op de verkeerde plaats
Knoppen voelen niet fijn aan en liggen te diep verzonken
De Joystick en Instelwieltjes zijn te klein en te diep verzonken
Eye-AF is niet altijd accuraat
Veticale grip is smal, heeft geen bekleding en is daarom glad
Andere knop layout bij de portrait oriëntatie
Touchscreen functionaliteiten redelijk beperkt
Banding kan optreden wanneer uiterste van dynamische bereik wordt benut
| Mirrorless camera |
|---|
| Afmeting: 156 x 164 x 103mm |
| Gewicht: 1,4 kg |
| 43,8 x 32,9 mm CMOS middenformaat sensor |
| 102 megapixel resolutie (11548 x 8736px) |
| 5 assige in body beeldstabilisatie tot maximaal 5,5 EV |
| ISO 100 – 12800 (uitbreidbaar) |
| Mechanische en electronische sluiter 1/16000s – 60min |
| Maximaal 5 beelden per seconden (buffer van max 14 RAW beelden) |
| 3,2 inch LCD touchscreen |
| Batterij capaciteit tot 800 beelden (per twee batterijen) |
| Maximaal 4K, 30 fps video |
Foto 18: De rorbuer op Lofoten in de avond. Een enkele opname (23mm | f/4 | ISO1600 | 4s | Pure NIght nachtfilter)
Foto 19: Ochtendschemering op de bergen bij Ballstad, Lofoten (63mm | ISO640 | f/8 | 1/60s | panorama crop)
Foto 22: Ochtendschemering bij het strand van Skagsanden (23mm | ISO400 | f/11 | 1/60s | Haida CPL + 0,9 medium GND)
Foto 24: Patronen op het strand van Skagsanden (23mm | ISO100 | f/10 | 3,1s | Haida CPL/ND16 + Haida 0,9 medium GND)
Fujifilm Experience center
Cameraland is een van de twee officiële Fujifilm Experience Centers in Nederland. Dit betekent dat je bij ons terecht kunt voor professionele hulp en ondersteuning voor jouw Fujifilm foto-apparatuur. Denk bijvoorbeeld aan gratis Firmware Upgrade. Hierbij controleren wij jouw apparatuur op de laatst geïnstalleerde firmware en, indien noodzakelijk, wordt deze direct geüpgrade naar de nieuwste versie. Onze Fujifilm experts Eric Pennekamp en Jordi Mol staan op afspraak klaar om jou zo goed mogelijk te ondersteunen met al jouw vragen over Fujifilm apparatuur.
Geplaatst in:
