Je kent het vast wel: je staat op een mooie locatie, maakt een foto en zodra je ‘m terugkijkt, lijken de kleuren totaal anders dan wat je met je ogen zag. Hoe komt dat?

Wat is witbalans precies?

Witbalans vertelt je camera welke lichtkleur wit is, zodat hij de rest van de kleuren daarop kan corrigeren. Lichtbronnen verschillen sterk van kleurtemperatuur: kaarslicht is warm en oranje, terwijl TL-licht vaak koel oogt en lichtgroene tot blauwgroene zweem geeft. Door de juiste witbalans in te stellen, zorg je dat je foto’s natuurlijk ogen en de kleuren kloppen met de werkelijkheid.

Automatische versus handmatige witbalans

Standaard staat je camera ingesteld op automatische witbalans (AWB). Die doet zijn werk prima in veel situaties, maar kan moeite hebben met lichtomstandigheden die afwijken van het gemiddelde. Denk aan scènes met veel één kleur, zoals zonsondergangen of kunstlicht. In zulke gevallen kan een handmatige witbalans of een preset zoals 'daglicht' of 'bewolkt' betere resultaten geven.

Wanneer het misgaat

De automatische witbalans raakt vooral in de war wanneer het dominante licht in je scène geen neutraal wit bevat. Bijvoorbeeld in donkere situaties of bij gekleurd kunstlicht. Het resultaat? Een ongewenste kleurzweem in je foto’s. Door handmatig in te grijpen kun je dit voorkomen.

Zelf de witbalans instellen

Wil je zelf bepalen hoe je kleuren eruitzien, dan kun je de witbalans handmatig instellen. Dat kan op twee manieren:

• Met een referentiefoto: Maak een foto van een wit of grijs vlak (zoals een grijskaart) en laat je camera zich daarop baseren.
• Met een Kelvin-waarde: Sommige camera’s bieden de mogelijkheid om handmatig een kleurtemperatuur in te stellen, bijvoorbeeld 5600K voor daglicht of 3200K voor gloeilamplicht.

Nabewerking in RAW

Fotografeer je in RAW, dan kun je achteraf eenvoudig de witbalans corrigeren zonder kwaliteitsverlies. Dit geeft je veel flexibiliteit. Schiet je in JPEG, dan is het lastiger om de kleuren goed te corrigeren in de nabewerking, dus is het belangrijk om vooraf de juiste witbalans te kiezen.

Speel met sfeer

De witbalans hoeft niet altijd perfect neutraal te zijn. Je kunt deze functie juist creatief inzetten om sfeer te versterken. Een warmere witbalans geeft je beelden een gezellige, gloedvolle uitstraling. Een koelere witbalans zorgt voor een frisse, winterse sfeer. Experimenteer gerust met verschillende instellingen om het effect te ontdekken.