Canon heeft sinds het najaar van 2025 in haar programma een 85mm f/1/4 objectief. Heeft dit lichtsterke objectief wel een meerwaarde indien in je fototas al zit de ‘holy trinity’. Daarmee bedoel ik een 24 – 70mm, een 70 – 200mm en een 15 – 35mm o.i.d.. En, hoe handig is het fotograferen met een prime vergeleken met een zoomlens? Ik heb 2 fotoreportages en een fotoshoot in de studio met de Canon RF 85mm f/1.4L VCM gemaakt i.c.m. een Canon R6 mkII. Lees verder om er achter te komen of deze lichtsterke korte telelens ook in mijn fototas hoort.

Canon RF 85mm f/1.4L L VCM

Canon RF 85mm f/1.2L USM

Canon RF 85mm f/2.0 Macro IS STM

Formaat van de lenzen.

RF 85mm f/1.4L vergeleken met de RF 85mm f/1.2L en de RF 85mm f/2.0 Macro Canon heeft drie 85mm objectieven, hieronder een klein vergelijk. (Voor de Canon puristen, de RF 85mm f/1.2L is in 2 versies te koop.)

Je ziet dat het f/1.4 exemplaar niet heel veel groter en zwaarder is dan het f/2.0 exemplaar. De 85mm f/1.2L is duidelijke wel wat lompiger. Wat ook meteen opvalt is dat alleen de 85mm f/2.0 voorzien is van beeldstabilisatie. Maar daarover later meer. De RF vatting is een ‘closed mount’. Voor full frame Canon camera’s zijn er geen andere AF lens-aanbieders. Als je toch even over de heg gluurt en niet passende 85mm f/1,4 lenzen bekijkt, van Meike, Samyang, Sigma en Sony bijvoorbeeld, dan merk je dat de Canon RF 85mm f/1.4L VCM opvallend compact gebouwd is met een kleine filtermaat.

De RF 85mm f/1.4L VCM, onderdeel van een unieke serie

Wanneer je kijkt naar het huidige aanbod van de lichtsterke f/1.4 Canon VCM objectieven dan kom je een heel rijtje tegen, namelijk 20mm, 24mm, 35mm, 50mm en de hier geteste 85mm. Ze lijken, wat betreft de buitenkant, heel sterk op elkaar en, wel zo handig, ze hebben allemaal hetzelfde filterformaat. Vanwege het nagenoeg gelijke gewicht zal de videograaf deze serie toejuichen. Niet voor niets noemt Canon dit ‘hybride lenzen’. Ook voor de filmer belangrijk, ‘focus breathing’ kent de 85mm f/1.4 nauwelijks. Toch zou ik, als ik Canon was, bij elke lens een pot verf met een verschillend kleurtje o.i.d. bijleveren. Als je een objectief gaat wisselen dan wil je dat natuurlijk snel doen. Heb jij 2 of meer lenzen van deze serie in je fototas, succes met uit elkaar halen ervan in een wat donkere omgeving!

De Iris ring, een gemiste kans?

Dit objectief beschikt over maar liefst 11 diafragma bladen, deze zorgen mede voor een mooie onscherpte. Behalve een brede scherpstelring en de bekende Controle ring kom ik een diafragma ring tegen zoals we die van ‘vroeger’ kennen. Om toch met de tijd mee te gaan noemt Canon dat ‘Iris ring’. Op dit moment is deze ring alleen te gebruiken bij video, slechts bij een paar Canon camera’s is deze ring ook te gebruiken bij fotografie. Ik hoop dat Canon het binnenkort mogelijk maakt om deze Iris ring bij alle Canon body’s te gaan gebruiken ook bij het maken van foto’s. Overigens, indien je de Controle ring als diafragma ring instelt dan ben je er ook. Voor alles is een oplossing.

Waarom een 85mm f/1.4 lens?

Een 85mm lens wordt vanouds gezien als ‘de’ portret lens vanwege de natuurlijke weergave van de geportretteerde. Ook bij veel andere vormen van fotografie kom je die natuurlijke weergave tegen. Beperk je graag de scherptediepte om het onderwerp los te laten komen van de achtergrond dan gaat dat beter met een 85mm dan met een 50mm bij gelijke lichtsterkte. Dat isoleren gaat natuurlijk ook heel goed met een 135mm f/1.8. De onderwerp afstand is dan wel groter en een 135mm f/1.8 is wel wat zwaarder en duurder dan een 85mm f/1.4.

Hoe handig is het werken met een 85mm ‘prime’?

We zijn natuurlijk verwend met zoomlenzen, zeker nu ze, in het algemeen, van hoge kwaliteit zijn. Je bent voor een deel verlost van het objectieven wisselen en je bent flexibel. Daarnaast bespaar je geld en gewicht. Een 24-105mm bijvoorbeeld vervangt een 24mm, een 50mm en een 105mm en een hele knollenmand met glas daartussen in. Los van een mogelijk verschil van optische kwaliteit, je krijgt 2 zaken terug bij het werken met een prime. Je hebt een grotere volle lensopening; je kan dus veel meer spelen met de scherptediepte. Daarnaast ga je met een prime anders kijken. Zodra ik een objectief met een bepaalde beeldhoek op mijn camera heb ga ik als het ware kijken met die beeldhoek en dan zie ik meteen veel onderwerpen en camerastandpunten die daarbij passen. Ik merk dat ik met een prime bewuster ga fotograferen waardoor het aantal bruikbare bestanden groter wordt.

Scherpte van de Canon RF 85mm f/1.4L VCM

Natuurlijk wil je weten hoe scherp dit 85mm objectief i.c.m. een Canon R6 mkII tekent. Je kan dan fotobestanden in Photoshop heel groot opblazen en dan zie je op je monitor of laptop uiteindelijk altijd wel een onscherpte ontstaan. Bij onze testprocedure gaan we niet ‘pixel peepen’. We maken testopnamen van een testwand met scherptekaarten en van een horizon met veel details. Vervolgens drukken wie die fotobestanden van de horizon af, A3+ formaat, met de bekende Canon PRO 300 printer. Deze A3+ printer maakt gebruik van gepigmenteerde inkt en staat garant voor een heel goede weergave van alle kleuren en grijstinten. Vervolgens worden deze afdrukken beoordeeld op normale kijkafstand. Deze bedraagt 1,5 x de beelddiagonaal, bij een A3+ foto is de kijkafstand 87 cm. Als ik naar de afdrukken van de horizon, genomen met f/1.4, kijk dan is het centrum heel scherp. Diafragmeren om meer scherpte te krijgen, is niet nodig. Ook de uiterste hoeken zien er scherp uit. Wel is er sprake van enige lichtafval bij f/1.4 en de hoeken zijn een heel klein beetje zacht. Scherpte en contrast maken een klein sprongetje bij f/2.0 en zijn vanaf f/2.8 optimaal. De verschillen tussen f/1.4, f/2.0 en f/2.8 zijn overigens heel gering. Kort samengevat, je kan gerust bij volle lensopening werken, een hele prestatie voor zo’n lichtsterk objectief! Overigens, de horizon bestanden en de testwand bestanden van de RF85mm f/1.4L VCM heb ik vergeleken met de zeer gewaardeerde Canon RF 24 – 105mm f/4.0L. De 85mm presteert bij f/2.0 ongeveer even goed als de 24 – 105mm bij f/8.0.

Testwand scherpte

Canon RF 85mm f/1.4L bij f/1.4

Canon RF 85mm f/1.4L bij f/2.0

Canon RF 85mm f/1.4L bij f/2.8

Canon RF 85mm f/1.4L bij f/4.0

Canon RF 85mm f/1.4L bij f/5.6

Canon RF 85mm f/1.4L bij f/8.0