Kase K75 filter test

Kase K75 filter test

Disclaimer: Onderstaand probleem uit de (hobbymatige) beroepspraktijk is gebaseerd op waargebeurde feiten. Eventuele namen zijn veranderd om de privacy van de personen te beschermen.

Kase K75 filter test

Systeemfilters voor kleinere objectieven

Systeemfilters worden al decennia lang gebruikt bij het fotograferen van landschappen. Met name polarisatiefilters en grijsverloopfilters zijn onder de landschapsfotografen zeer populair. Een polarisatiefilter filtert het gereflecteerde licht waardoor reflecties verdwijnen en verzadiging en contrast hoger worden. Grijsverloopfilters zorgen ervoor dat de lucht, daar waar het licht vandaan komt, donkerder wordt op de foto, terwijl dit bij de grond niet gebeurt. Des te meer het filter naar beneden wordt geschoven, des te donkerder de lucht wordt. Zo wordt het goed belichten van het landschap makkelijker en de foto (vaak) mooier.

Fabrikanten van systeemfilters focussen zich vaak op grote objectieven, zoals je die terugvindt op full frame camera’s. De meeste (systeem)filters hebben een breedte van 100mm en zijn daarmee geschikt voor objectieven met een diameter (de filtermaat) tot 82mm. Met de opkomst van kleinere (systeem)camera’s en daarmee kleinere objectieven, zijn er weinig objectieven verschenen die de filtermaat van 82mm ook daadwerkelijk gebruiken en vind je er veel meer met een kleinere filtermaat (58mm bijvoorbeeld). Deze kleinere filtermaat is een nadeel bij het gebruik van dergelijk grote (systeem)filters, zoals we gaan lezen in de casus van de heer M. Aarten-Kuiper, hobbyfotograaf.

De casus: Dhr. M. Aarten-Kuiper vertelt

“Nee, dat gaat inderdaad niet meer passen. Had ik hiervoor grote objectieven met een filtermaat van 82mm op mijn DSLR, nu heb ik kleinere objectieven met dito filtermaat (58mm) op mijn Fuji X-T3. Ik heb dus een verloopring nodig voor mijn grote (100mm) filters. Gelukkig is die gewoon beschikbaar en kunnen we door naar het daadwerkelijk fotograferen!” “Hmmm, de lucht is net te licht, het grijsverloopfilter moet een klein stukje omlaag. Nee dat is te ver, nu is alles donker. Een nog kleiner stukje naar boven dan maar. Hé verdorie, weer niet goed! Het mooie licht begint te verdwijnen, ach en wee! Op mijn grote DSLR objectieven lukte dit toch prima?! Dit grote filter is zo eerder een belemmering dan een toevoeging voor mijn landschapsfotografie. Wat nu?”

Bovenstaande casus is kenmerkend voor een hobbyfotograaf die van camera systeem wisselt en niet aan alles denkt voordat hij op pad gaat.

Het probleem

Zoals beschreven in de casus, is de heer M. Aarten-Kuiper overgestapt op een systeemcamera met een kleiner objectief. Het systeemfilter waar hij gebruik van wil maken is een 100mm grijsverloopfilter. Het filter is aan de bovenkant het donkerst en verloopt geleidelijk naar licht naarmate je het omhoog schuift (eerste figuur). Als er een groot objectief wordt gebruikt kan het donkerste gedeelte van het filter worden gebruikt (de bovenkant), zonder dat de onderste delen van de foto worden beïnvloed (tweede figuur).

Echter, wordt er gebruik gemaakt van een klein objectief , zal het gebruikte oppervlak van het filter logischerwijs ook veel kleiner zijn. Als vervolgens het donkerste gedeelte van het filter gebruikt moet worden (figuur rechts), zal ook de grond veel donkerder worden en verliest het filter dus een groot deel van zijn functie.

De oplossing

Gelukkig zijn er altijd mensen die over dingen nadenken waardoor er voor de meeste problemen oplossingen bestaan. Zo ook met het (te) grote filtersysteem. Het merk Kase heeft namelijk een filtersysteem op de markt gebracht dat speciaal gemaakt is voor niet al te grote objectieven. De maximale filtermaat van het objectief is dan ook 67mm. Dit filtersysteem heet K75, waarbij de 75 staat voor de breedte van de filters, 75mm inderdaad. Cameraland was zo vriendelijk (bedankt Eric!) om Dhr. M. Aarten-Kuiper het filtersysteem te lenen.

In de Kase filter holder kit (onderstaande afbeelding) zitten een filterhouder, een polarisatiefilter, een adapterring van 62mm naar 67mm , een bulky jaren 90 pouch (zo één waar je vader zijn papieren en cheques in had zitten als je door de stad ging wandelen) en wat accessoires om meerdere filters in de houder te kunnen plaatsen. Het polarisatiefilter is magnetisch, evenals de binnenring van de houder, en hoeft er dus niet in geschroefd te worden! Dit scheelt weer vette vingers op het filter, of kapot schroefdraad. Handig!

Als aanvulling op de filter holder kit, het probleem lag immers bij het grijsverloopfilter, is er een zacht grijsverloopfilter (0.9) geleend. Bij dit filter zit een wit hoesje (zo één die je tante om haar smartphone heeft zitten) met een magnetische sluiting.

Een kleiner filter, speciaal ontwikkeld voor kleinere objectieven, wat een uitvinding! Minder gewicht, minder ruimte in je tas (die rare pouch niet meegerekend) en minder duur. Maar hoe doen de filters het in de praktijk?

Het polarisatiefilter

Zoals eerder beschreven is het circulair polarisatiefilter (CPL) magnetisch, even als de binnenring van de filterhouder. Dit maakt het heel eenvoudig om het CPL te plaatsen. Ook handig is het feit dat je het polarisatiefilter kunt draaien zonder er met je vingers aan te komen. Dit wordt mogelijk gemaakt door een klein wieltje aan de zijkant van de filterhouder.

Het CPL filter is gemaakt om gereflecteerd licht uit een foto te filteren. Dit geeft de foto meer contrast en verzadiging. Groene weiden zullen groener worden, blauwe lucht blauwer. Op onderstaande foto’s, gemaakt op het strand van Castricum en onbewerkt, is dit goed te zien. De eerste foto is gemaakt zonder polarisatiefilter, de tweede met het maximale effect.

Grijsverloopfilter

Het grootste gevaar bij het gebruik van (grijsverloop)filters, is het ontstaan van onscherpte en kleurzweem. Vooral bij graduated neutral density filters (GND), zoals de filters heten die delen van de foto donkerder maken, is het belangrijk dat elke golflengte van het licht gelijkmatig wordt tegengehouden. Gebeurt dat niet, dan kan er kleurzweem optreden zoals in onderstaand voorbeeld te zien is (gemaakt met een ander filter, extreme kleurzweem).

Voor deze test heeft Dhr. M. Aarten-Kuiper, hobbyfotograaf, de filters meegenomen naar de stranden van Petten en Castricum. Het resultaat: een paar toffe platen en een nat pak!

Kijken we naar het resultaat dan zien we dat er geen kleurzweem optreedt bij het gebruik van het grijsverloopfilter van Kase. Door de kleinere afmeting van het filter blijft ook bij het gebruik van een kleiner objectief, de grond licht terwijl de lucht donkerder wordt. Ook de scherpte van de foto’s blijft onaangetast bij gebruik van het grijsverloopfilter.

Samenvatting – Dhr. M. Aarten-Kuiper aan het woord

De Kase K75 filterhouder met (magnetisch) circulair polarisatiefilter is fijn om te gebruiken. Naast dat het CPL en het grijsverloopfilter zeer goed hun werk doen, is de grootte van de filterhouder en de filters een voordeel. Je kunt maximaal gebruik maken van de voordelen van het grijsverloopfilter, zoals dat bij grotere filters niet het geval is op kleinere objectieven. De filterhouder is heel handzaam, snel te monteren, de filters schuiven makkelijk in de houder en het polarisatiefilter klikt met gemak op zijn plek zonder dat er vette vingers op komen.

De filterhouder zelf is geschikt voor objectieven met een filtermaat van 67mm, wat een voor- en een nadeel is (daar kom ik zo op terug). Standaard wordt er een 62mm adapterring meegeleverd. Wie kleiner wil is aangewezen op een verloopring. Op de website van Kase staat een set die je kunt kopen (gemaakt voor de K75), maar daar zit geen verloopring van 67mm naar 58mm tussen waardoor je meerdere ringen op elkaar moet schroeven. Ik vraag mij af of je dan, bij het gebruik van groothoek objectieven, geen vignetting krijgt doordat het filter verder van het objectief afstaat. Het is wel mogelijk om een adapterring van een ander merk te gebruiken, die vrij verkrijgbaar zijn op de markt. Voor mijn test heb ik gebruik gemaakt van een ring van het merk Caruba.

Door de kleinere vorm zijn de filters ook goedkoper dan hun grote broer. Betaal je voor een standaard filterset (houder+cpl en een grijsverloop filter) al gauw zo’n 300 a 400 euro, ben je met deze set voor 200 euro klaar. Dat scheelt nogal!

Ik ben zeer tevreden met dit filtersysteem en kan weer naar hartenlust fotograferen! Het enige nadeel dat ik kan verzinnen is ook het voordeel: de grootte van de filters. Als je de Kase K75 wilt gebruiken moet je er dus op letten dat je een objectief hebt met een filtermaat van 67mm of kleiner. Als ik even mijn eigen situatie bekijk, als Fuji fotograaf, betekent dat dat ik dit fijne filtersysteem bijvoorbeeld niet op een Fujifilm 16-55mm F2.8 kan gebruiken (filtermaat 77mm). Voor dergelijk objectief ben ik dan weer aangewezen op mijn grote set, terwijl je die grote set (zij het met sterk verminderde effectiviteit) wel kunt gebruiken op een kleiner objectief.

Conclusie

De Kase K75 filterkit is, in combinatie met een Kase 75mm soft GND (0.9) grijsverloopfilter, een zeer fijne en betaalbare filterset. De filters doen hun werk goed, vertonen geen kleurzweem en de scherpte blijft intact. Het magnetisch CPL filter is handig in gebruik. De grootte van de houder en de filters maakt deze set uiterst handzaam. De bijgeleverde pouch zou ik zelf niet snel gebruiken (bulky), maar daar koop je geen filterset voor. Al met al kan ik deze set zeker aanraden, maar let er op dat je ze niet kunt gebruiken op objectieven met een filtermaat groter dan 67mm.

Geplaatst in:
Maarten Kuiper

Fotograaf, schrijver, docent

Fotografie is voor Maarten Kuiper een uit de hand gelopen hobby. Hij begon als landschapsfotograaf maar raakte meer en meer in de ban van portretfotografie, op zoek naar emotie, gevoel en persoonlijkheid. Daarnaast schrijft Kuiper blogs over fotografie, gedichten en korte verhalen.