Review Canon EOS R

De EOS-R, Canon’s eerste full frame mirrorless camera

Na jaren speculeren, gokken en afwachten is het eindelijk zover; zowel Canon als Nikon hebben vrijwel tegelijkertijd hun eerste full frame mirrorless camera op de markt gebracht. Als je niet beter wist zou je ze bijna van samenzwering kunnen betichten; een gezamenlijk offensief op mirrorless markt die Sony op dit moment met vlag en wimpel overheerst. Echter, is het nodig om hier een strijd in te zien? Ik denk het niet. Ik denk eerder dat het mooi is dat beide merken hun aanbod met een full frame mirrorless camera hebben uitgebreid. In deze review deel ik mijn ervaringen die ik de afgelopen weken met de Canon EOS-R heb gehad; een review op praktisch gebied.

Canon is niet nieuw in de mirrorless wereld. Ze hebben al jaren de EOS M serie op de markt, waarvan ik onlangs de EOS M50 tijdens mijn masterclass in de Auvergne mocht gebruiken en reviewen. De EOS M is echter geen full frame en wordt daardoor, vreemd genoeg, niet echt serieus genomen. Maar nu is er dan de EOS R, een geheel nieuw soort camera met full frame sensor, compleet met een nieuwe lensvatting.

De Canon EOS-R mirrorless camera.

Het is vreemd dat de EOS R direct met het nodige cynisme is ontvangen, soms zelfs een vijandige ondertoon had, en vaak gebaseerd op niets meer dan de gepubliceerde specificaties. Ik wil aan al die vooroordelen voorbij gaan en de camera zo eerlijk mogelijk benaderen, vanuit het oogpunt van een Canon fotograaf die de stap van spiegelreflex naar mirrorless wil maken. Voor deze review heb ik dan ook geen van de nieuwe objectieven gebruikt, maar alleen de EF en EFs objectieven die ik ter beschikking heb met behulp van de eenvoudigste adapter die Canon in het assortiment heeft gebracht. Ik heb de EOS R ook direct naast de EOS 5D mark IV, EOS 7D mark II en EOS 1Dx gebruikt, om zo een goed beeld te krijgen waar iemand die overstapt naar het mirrorless systeem tegen aan loopt.

De EOS-R is compacter dan een dSLR zoals de EOS 5D mark IV (op achtergrond).

Uiterlijk

Natuurlijk heeft de EOS R het uiterlijk van een spiegelreflex. En dat is goed, want de vele decennia hebben geleerd dat deze vormgeving gewoon goed werkt. De EOS R is geen EOS 5D mark IV zonder spiegel geworden, iets waar velen op hoopten en anderen vreesden. Het is een compleet nieuwe camera die een aantal vernieuwingen heeft gebracht welke afwijken van de oude vertrouwde Canon camera’s. Het meest opvallende verschil is de multi-functionele touch-bar, rechts naast de zoeker. Door deze touch-bar, waarover later meer, is het nodig geweest om de knop-layout iets aan te passen. Een joystick is er niet, maar wel een kantelbaar touchscreen. Gezien het geringe aantal knoppen op de achterkant van de camera is het duidelijk dat Canon heeft ingezet op het bedienen via het touchscreen. Er is gelukkig nog steeds een LCD scherm op de bovenkant van de camera te vinden. Deze is vierkant, wat tegenwoordig in zwang lijkt te zijn, maar ook klein. Ongewijzigd is het scrollwiel achter de ontspanknop, maar er zit een nu een tweede onder de PSAM knop. Op de linkerschouder van de camera zit de aan/uit knop.

Een overview van de EOS-R: de ergonomie is simpelweg uitstekend
De knoppen op de EOS-R waaronder de touch-bar rechts naast de zoeker.

Het uiterlijk van de camera mag dan vertrouwd zijn, maar voor de Canon gebruiker is de verandering van knoppen even wennen. Het merendeel van de instellingen wordt nu gedaan via het kantelbare touchscreen. En dan bedoel ik niet alleen een AF-punt selecteren of inzoomen op een foto, maar de volledige bediening inclusief het menu kan via het touchscreen. Daarmee heeft Canon mijlen voorsprong op de meeste overige merken die vaak een beperkt gebruik van het touchscreen aanbieden.

De EOS-R heeft een volledig kantelbaar scherm

Gelukkig heeft Canon ervoor gekozen om de camera body niet zo klein mogelijk te maken. De camera is wel kleiner dan een spiegelreflex, en natuurlijk minder diep door het ontbreken van een spiegelhuis en pentaprisma, maar niet zo klein dat iemand met grote handen het lastig zal vinden om de EOS R te bedienen. De grip is ruim en geeft een goede houvast. Die grip huisvest dezelfde accu als de andere moderne spiegelreflexcamera’s van Canon, wat betekent dat je de oude batterijen kunt blijven gebruiken. De grip biedt ook ruimte voor het SD kaartje. En inderdaad; dit is er slechts één.

Aan de andere zijde van de camera, waar het scharnier voor het kantelbare touchscreen te vinden is, zijn de externe aansluitingen van de camera, zoals USB3, HDMI, de afstandsbediening, en voor de filmliefhebber zowel een microfoon als een koptelefoon aansluiting. Deze aansluitingen zijn afgesloten via de standaard rubberen afdekplaatjes, waarvan die voor de koptelefoon en microfoon helemaal weggeklapt kunnen worden om een goede bereikbaarheid te garanderen.

De aansluitingen aan de linkerkant en het enkele kaartslot in de handgrip.

Bediening

Het menu van de EOS R is zoals we dat gewend zijn; duidelijk verdeeld over tabbladen met een eigen kleur en weinig cryptische afkortingen. Veel opties zijn voorzien van een hulpfunctie waar de werking beknopt toegelicht wordt. De meest gebruikte menu functies zijn in een My Menu te bundelen, die bovendien van meerdere tabbladen voorzien kan worden, elk met een zelf in te geven naam.

Via het menu kan ook de werking van vrijwel alle knoppen aangepast worden, inclusief de scrollwieltjes. En natuurlijk de nieuwe touch-bar. Aangezien het aan een aparte ISO knop ontbreekt, was het voor mij vanzelfsprekend om aan deze touch-bar de ISO bediening toe te kennen. Daarmee druk je op de rechterkant voor de auto-ISO te activeren en schuif je met je duim over de touch-bar om de ISO stapsgewijs te verhogen of verlagen. Voor de rechterkant van de touch-bar had ik het histogram ingesteld, zodat je met een tikje op dat deel van de touch-bar het histogram in de zoeker (of op het scherm) ziet verschijnen.

Het bekende Canon menu en met de uitstekende en duidelijke layout, die ook via touchscreen te bedienen is

Uiteraard heb ik de auto focus bediening onder de ontspanknop uitgehaald zodat alleen met de AF-ON knop de auto focus activeer. Het is dan even zoeken naar de AF-ON knop als je de door de zoeker heen kijkt, want je verwacht deze automatisch op de plek waar nu de touch-bar zit. In plaats daarvan is deze knop nu tegen de duimgrip aan gepositioneerd.

Gebruik van EF en EFs objectieven

Voor deze review heb ik geen nieuwe RF-objectieven ter beschikking gehad; ik moest het doen met de objectieven die ik in bezit heb. Ik was dus voor een tijdje de fotograaf die zijn oude vertrouwde spiegelreflex ingeruild had voor de nieuwe mirrorless telg uit de EOS familie. Hiervoor had ik de meest eenvoudige EF-EOS R adapter ter beschikking, de versie zonder multi-functioneel wiel of filterhouder. Deze adapter vergroot de afstand van het objectief tot de sensor zodat de diepte van de camera als het ware even groot gemaakt wordt als bij de spiegelreflex camera. Hierdoor is het ook mogelijk om EFs objectieven te gebruiken met de volledige mogelijkheden die deze objectieven bieden, zoals beeldstabilisatie en autofocus.

Met de adapterring zijn alle Canon objectieven te gebruiken.

De objectieven die geschikt zijn voor full frame, de EF objectieven werken zoals je dat mag verwachten. Het maakt niet uit of je een TS-E 17mm f/4L tilt shift objectief gebruikt, een EF 70-200mm f/2,8L II IS USM of een EF 35mm f/1,4L II USM. De brandpuntsafstand is ongewijzigd, uiteraard.

Het is een ander verhaal wanneer er EFs objectieven op gezet worden. De camera detecteert dit en schakelt dan automatisch een 1,6 crop in. Dit is om ervoor te zorgen dat de kleinere beeldcirkel van de objectieven voor crop camera’s geen vignetering oplevert. Een EFs 15-85mm f/3,5-5,6 IS USM zal dan werken als een 24-136mm objectief. Waarom dit wenselijk kan zijn, wordt later duidelijk als het filmen kort aan bod komt.

Zelfs de EFs objectieven zijn bruikbaar. De EOS-R schakelt automatische over naar 1.6 crop

Ondanks dat de EOS R niet de kleinste mirrorless camera is, valt de kleine body wel wat weg tegen de grote full frame objectieven. Dat effect wordt enigszins versterkt door de kleine adapter die tussen objectief en camera zit. Hoe dit gevoel is met de native lenzen kan ik niet zeggen, maar ik verwacht dat hier weinig verschil zal zijn.

In de praktijk

In de weken dat ik de EOS R gebruikt heb is het gelukt om de camera onder een aantal verschillende omstandigheden te gebruiken. Uiteraard waren daar landschapsfoto’s bij van de herfstige ochtenden en avonden. Maar ik heb de camera ook voor vastgoedfotografie gebruikt, een aantal bedrijfsreportages en een huwelijksreportage. Het ontbreken van een tweede kaartslot voor de backup-on-the-fly gaf me soms een wat onwennig gevoel, wetende dat een storing op de SD kaart een grote kans op verlies van beelden zou kunnen betekenen. Gelukkig heeft de geheugenkaart me geen enkel moment in de steek gelaten.

Gebruik in de Ardennen. De handeling van de EOS-R is erg prettig op een paar minpunten na (foto door Hetwie).
Productfotografie met de EOS-R met een externe flitser.
Vastgoedfotografie met de EOS-R waarbij het LCD scherm erg prettig werkt
De EOS-R tijdens landschapsfotografie. Het kantelbare LCD scherm kan erg handig zijn.

Voor een groot deel van mijn fotografie vanaf statief gebruik ik al de live view functie op mijn spiegelreflex camera. In dat opzicht is het gebruik van de EOS R exact hetzelfde; met beiden kun je de belichting zien zoals die is, uiteraard wanneer belichtingssimulatie in het menu ingeschakeld is. Het kantelbare scherm van de EOS R is handig voor het fotograferen vanuit lastige standpunten, maar je moet er rekening mee houden dat het scherm in dat geval altijd ‘buiten de camera uitsteekt.’

Het touchscreen is erg makkelijk in het gebruik, ofwel voor het instellen van de belichting, danwel voor het positioneren van een autofocus punt. Maar ook het bedienen van het menu kan volledig via het touchscreen. Daar waar de EOS R in het nadeel is, is de oogsensor bij de elektronische zoeker. Zo gauw je met je hand bij de oogsensor komt schakelt de camera van het LCD scherm over naar de zoeker. Dit leidt soms tot vervelende momenten, zeker wanneer je rechtshandig bent. Het scherm klapt immers aan de linkerkant uit waardoor je snel met je rechterhand voor de oogsensor komt.

Het touchscreen werkt erg prettig. Maar pas op de oogsensor, als die op je hand reageert schakelt het beeld over naar de zoeker en heb je een plots een zwart LCD scherm

De standaardinstelling voor de elektronische zoeker en het LCD scherm laat de camera aan de hand van de oogsensor bepalen welk scherm aan staat. Hou je oog voor de zoeker, of iets anders, en beeld op het LCD scherm schakelt over naar de zoeker. Dit betekent dat bij het rondlopen met de camera in de hand de kans groot is dat de oogsensor continu geactiveerd wordt, waardoor de camera niet in een slaapstand geschakeld wordt. Door dit gedrag van de camera heb ik de camera veelvuldig aan en uitgezet. De grote duidelijke aan/uit schakelaar bleek hiervoor toch wel prettig, ondanks of juist omdat deze zo een prominente plek op de body in neemt. Daarmee komt direct het grote nadeel van een mirrorless camera om de hoek kijken; je moet de camera aanzetten om even snel door de zoeker te kijken, iets wat ik normaal veelvuldig doe, op zoek naar een interessante compositie. Het is vervelend om daar elke keer de camera voor aan te moeten zetten.

Een klein nadeel bij het wisselen van objectieven op een mirrorless camera is het ontbreken van een spiegel en/of sluiter waardoor bij het ontkoppelen van een objectief de sensor open en bloot ligt. Canon heeft hiervoor een mooie oplossing gevonden. Zodra je de camera uitschakelt wordt de sluiter gesloten zodat de sensor niet langer bloot ligt. Dit geeft enige bescherming tegen de elementen wanneer er geen objectief op de camera zit. Dit werkt natuurlijk niet als je de camera aan laat staan bij het wisselen van een objectief.

Wanneer de camera uitgezet wordt, wordt ook de sluiter gesloten om zo de sensor te beschermen. Ideaal wanneer je objectieven wilt wisselen onder erbarmelijke omstandigheden.

Manual lenzen

Er zijn een groot aantal handmatige objectieven op de markt. Dit kunnen de high-end Zeiss objectieven zijn die twee keer zoveel kosten als een EOS R, of de goedkope Rokinon/Samyang en Laowa objectieven. Van die laatste heb ik de 12mm ultra groothoek in bezit, speciaal voor sterrenfotografie. Heel soms wil ik dat objectief nog wel gebruiken voor landschappen. Omdat dit objectief niet communiceert met de camera, ziet de camera niet dat er een objectief geplaatst is. De belichting wordt dan puur bepaald door de hoeveelheid licht die op de sensor valt.

Bij de spiegelreflexcamera’s wordt bij het diafragmeren de zoeker onbruikbaar donker terwijl live view dit netjes compenseert. Toch merk ik dat de EOS 5D mark IV zonder live view, dus gebruik met de zoeker, geen goede belichting meet. Dit komt waarschijnlijk door de spiegel die de helft van het licht doorlaat naar de belichtingsmeter die erachter verborgen zit. De EOS R heeft dit probleem niet en geeft altijd de juiste belichting aan, of je nu de zoeker gebruikt, of het LCD scherm. Bovendien wordt het beeld in de zoeker bij diafragmeren niet donker, wat het gebruik van een dergelijk objectief erg prettig maakt. Tel daarbij de focus peaking bij het handmatig scherpstellen bij op, en je kunt de conclusie trekken dat een mirrorless camera perfect geschikt is voor het werken met dit soort objectieven.

Met manual objectieven die niet met de camera communiceren, zoals de Laowa 12mm zero-D, is beter te werken dan op een spiegelreflex.

De batterij

Een mirrorless camera gebruikt veel vaker het LCD scherm dan een spiegelreflex camera. Bovendien is de zoeker ook elektronisch, waardoor de camera al aangezet moet worden als je even door de zoeker wilt kijken. Dit alles vergt veel van de batterij, waardoor deze nooit zo lang mee zal gaan als bij een spiegelreflex camera. Canon zegt dat er ± 370 foto met een accu gemaakt kunnen worden, maar de praktijk kan heel anders zijn. Schiet je continu series van tien of twintig beelden, dan zal je waarschijnlijk de duizend foto’s op één acculading wel halen. Veel kijken, instellen en ongebruikt aan laten staan levert misschien maar honderd foto’s per acculading op. Bij een dag bruiloftfotografie heb ik bijna achthonderd foto’s gemaakt, met 19% acculading over. Een dag landschapsfotografie daarentegen, met werken vanaf statief, filters en langere sluitertijden, leverde een honderdtal foto’s op, met niet meer dan een kwart van de acculading over.

Hoewel de accu minder lang mee gaat dan op een dSLR, is het zeker niet slecht. Alles hangt af van de manier hoe je de camera gebruikt, natuurlijk

Hoewel het aantal foto’s op een accu bij de bruiloft zeker minder is dan bijvoorbeeld de EOS 5D mark IV onder dezelfde omstandigheden (870 beelden en 38% acculading over), presteert de EOS R wat accu lading zeker niet slecht. Toch zou ik voor deze camera zeker één, misschien zelfs twee reserve accu’s adviseren, afhankelijk natuurlijk van de manier hoe je fotografeert, en hoe lang achter elkaar.

Autofocuspunten kiezen

De EOS R heeft maar liefst 5655 punten en die zijn over 90% van het beeld verdeeld (88% horizontaal, 100% verticaal). Dit is prachtig want hierdoor kun je heel eenvoudig je AF punt op je onderwerp (laten) zetten, ongeacht je compositie. Dit AF punt kiezen wordt normaal gesproken bij Canon met een joystick gedaan, of zo kun je het doen als er een joystick aanwezig is. De EOS R heeft er geen. De makkelijkste manier om je AF punt te kiezen is via het touch screen. Door met je duim over het scherm te vegen kun je het AF punt op de juiste plek vegen, ook als je door de zoeker heen kijkt. Ik zag dit voor het eerst bij de EOS M50 en het werkt bijna perfect. Enkele instellingen voorkomen dat je met je neus het AF punt verzet, dus daar is ook goed over nagedacht.

In eerste instantie zou je verwachten dat de aanwezigheid van een joystick toch nog meerwaarde zou geven. Maar als je bedenkt hoe lang het gaat duren voor je met een joystick een AF punt door het hele beeld moet bewegen, dan snap je waarom de joystick ontbreekt. Het werken met het touchscreen vergt wel wat oefening, maar het werkt uitstekend en veel sneller dan met een joystick.

Door met de duim over het scherm te vegen kun je het AF punt erg snel en soepel op de juiste plek zetten.

De EOS R heeft ook gezichtsherkenning en eye-AF. Het lijkt echter in de kinderschoenen te staan en de werking daarvan is aan een aantal voorwaarden verbonden waardoor de inzetbaarheid erg beperkt is geworden. Ik heb de eye-AF en gezichtsherkenning niet als erg betrouwbaar bevonden, maar dit heb ik ook bij de andere mirrorless zo ervaren. De software raakt te snel in de war, zodat het vaak efficiënter en betrouwbaarder is om je AF punt met het touchscreen te verzetten. Zeker bij snel werken, zoals bij een bruiloft, is zelf controle over het plaatsen van een Af punt betrouwbaarder. Dit ligt misschien ook aan mijn manier van fotograferen.

Kleine ergernissen en vreemde dingen

De bediening is vrij logisch te noemen en op papier moet alles allemaal goed werken. Theorie en praktijk gaan echter niet altijd samen – bij geen enkele camera, ongeacht merk of type – en ook bij de EOS R komen enkele vervelende dingen aan het licht bij gebruik. Ik bracht de gevoeligheid van de oogsensor al ter sprake, waardoor het scherm snel “op zwart” springt wanneer je hand in de buurt van de zoeker komt. Maar dat is niet zo heel belangrijk en dit vergt waarschijnlijk ook wat gewenning. Er vielen wel een paar andere ergerlijke, of vreemde dingen op die belangrijker zijn.

Touch-bar

Wat de grootste ergernis opleverde was de touch-bar. Deze is bijzonder gevoelig waardoor een lichte aanraking door je vinger al voldoende is om je instelling te wijzigen. Ik had deze touch-bar ingesteld om de ISO waarde te veranderen, en dit lijkt goed te werken, maar praktisch is dit verre van ideaal. Door de gevoeligheid van de touch-bar is het mogelijk om de ISO snel te wijzigen maar niet nauwkeurig. Het is ook heel makkelijk om dit per ongeluk te doen. Dit heb ik menig keer ervaren, zelfs in een rustige studio omgeving met de camera op statief, dat de ISO ongemerkt van 100 naar 1600 ging met overbelichte foto’s als resultaat, alleen door een ongemerkte lichte aanraking op de touch-bar.

Het normaal vasthouden van de camera betekent dat je de touch- bar snel onbedoeld bedient.

Een ander frustrerende eigenschap was de onmogelijkheid om de auto-ISO in te schakelen wanneer de touch-bar actief was; je moet wachten tot de touch-bar niet langer actief is, en aangezien de gevoeligheid zo groot dat een lichte aanraking al voldoende is, kan dit erg lastig worden.

De positie van de touch-bar op de camera is in zekere zin een logische. Zo kun je deze bedienen zonder ernaar te zoeken. Tegelijkertijd belandde mijn duim elke keer weer onbedoeld op de de touch-bar waardoor ik ofwel het histogram aan of uitschakelde, of de ISO verzette. En dat terwijl ik eigenlijk de AF-ON knop wilde bedienen.

De nieuwe touch-bar is grotendeels naar wens in te stellen, maar het is een vreemd ding dat vaker ergernis oplevert dan dat er plezier aan beleefd wordt.

De touch-bar uitschakelen is mogelijk, maar dan heb je niets. De touch-bar vergrendelen daarentegen, vergt dat je de touch-bar eerst één seconde aanraakt voor deze te gebruiken is. In die seconde kan het moment al voorbij zijn. Het is een leuke techniek, die touch-bar, maar ik had toch liever de oude vertrouwde knoppen gezien.

Top LCD screen

Ik hou ervan om de instellingen snel te kunnen aflezen. Hiervoor is een scherm op de bovenzijde van de camera ideaal, en de EOS R heeft inderdaad een scherm. Dit is een modern vierkant zwart scherm dat door de verlichting knop ingedrukt te houden overschakelt naar een grijs verlicht scherm. Er staat veel op dit scherm, en je kunt schakelen tussen twee informatieschermen, maar door het beperkte formaat staat het allemaal wel klein in beeld. De informatie is daardoor niet zo snel af te lezen dan ik zou willen. Je moet – ik moet, met mijn oude ogen – goed kijken om het te kunnen lezen. Je kunt de instellingen ook op het grote LCD scherm projecteren, maar dat werkt niet altijd even makkelijk of snel genoeg.

De aanwezigheid van dit kleine vierkante scherm is erg prettig, maar het had wat mij betreft groter mogen zijn.

Witbalans

Zoals de meesten die mij kennen weten, fotografeer ik vrijwel altijd met de camera op daglicht instelling. Zodoende hebben mijn foto’s altijd dezelfde witbalans waardoor series foto’s uniform van kleur temperatuur zijn. Ik vind dit prettig werken, en het maakt mijn nabewerking een stuk efficiënter. Het duurde even voor ik ontdekte dat de foto’s met daglicht instelling in Lightroom een kleurtemperatuur van 6750 Kelvin aangaven, in plaats van de 5000-5200 Kelvin wat normaal als daglicht beschouwd wordt. In mijn nabewerking van foto’s uit de Ardennen leverde dit kleurtemperaturen op die ongewoon hoog waren. Of dit aan de software van de EOS R ligt of aan Lightroom, weet ik niet. Het is wel iets wat opvallend was en totaal afwijkt van alle andere Canon camera’s die ik ter beschikking heb.

Dit hoeft niet echt een probleem op te leveren; het zijn maar getalletjes. Echter, wanneer je twee verschillende camera’s door elkaar heen gebruikt kan het synchroniseren van instellingen tussen de raw beelden van deze camera’s vreemde resultaten opleveren. Het vergelijk is terug te vinden in mijn blog bericht hierover.

De witbalans van de EOS-R werkt goed, maar de waarden die Lightroom aangeeft zijn aan de hoge kant. Waar dit aan ligt weet ik niet.

Belichting

Tijdens het fotograferen in de Ardennen verwonderde ik me over de manier hoe de belichtingsmeter soms reageerde. Terwijl het beeld op het LCD scherm een goede belichting aanduidde, bleek dat de foto juist overbelicht werd. Hier verwonderde ik me over, want het scherm stond op belichtingssimulatie zodat de ingestelde belichting zichtbaar moest zijn op het scherm.

Ik heb een aantal momenten gehad waarbij de aangegeven belichting op liveview niet overeenkwam met wat gebruikt werd tijdens het fotograferen. De belichting zat er flink naast.

De afwijking van wat de LCD aangaf en de belichting van de foto was heel consequent in de situatie die ik in het voorbeeld laat zien, maar niet consequent door dag heen. Wat de reden van de afwijking was, die ik in totaal in drie situaties heb ervaren op een hele dag fotograferen, heb ik niet kunnen vinden. Ik heb dit later ook niet kunnen dupliceren.

Filmen

Er is veel kritiek over de manier hoe de EOS R met het filmen in 4K kwaliteit omgaat. In het ideale geval wordt de hele sensor breedte daarvoor gebruikt, en wordt de beeldinformatie verkleind naar 4K resoluties. Op die manier kun je maximaal gebruik maken van groothoek objectieven. De EOS R schakelt in 4K kwaliteit helaas over naar een 1,7 crop, waardoor je effectieve brandpunt ook met die cropfactor verlengd wordt. Voor filmen met lange brandpunten is dit geen probleem, en misschien zelfs wenselijk, maar voor het filmen met groothoek is dit een groot nadeel. Met een gangbaar 16-35mm zoom objectief heb je effectief 27-60mm brandpunt.

Wanneer er gebruikt gemaakt wordt van de EFs objectieven en een EF-EOS R adapter wordt die limiet als het ware opgeheven. Zo wordt het prachtige EFs 10-22mm objectief perfect bruikbaar en haal je toch die groothoek die je met een 16-35mm objectief zou hebben. Toegeven, het is een soort van omweg om te bereiken van wat je wilt bereiken, maar uiteindelijk is het einddoel toch wat telt. De keuze van Canon om de camera compatibel te maken met de EFs objectieven is daarom een goede keuze.

Ik ben er persoonlijk nog steeds van overtuigd dat iedereen die graag filmt in plaats van fotografeert, beter af is met een echte film camera. De film opties op de foto camera’s – hoe goed ze ook zijn – vind ik meer geschikt om zo nu en dan eens te gebruiken.

Samenvatting

In de weken dat ik heb mogen fotograferen met de EOS R heb ik veel plezier aan deze camera beleefd. Het is een prachtig ingetogen camera die mooie beelden oplevert en een grote hoeveelheid opties heeft die het fotograferen kan veraangenamen. Door het ontbreken van een spiegel is de camera een stuk compacter en lichter dan bijvoorbeeld de EOS 5D mark IV. Maar die relatief kleine lichte camera levert slechts een kleine besparing aan gewicht op aangezien de objectieven er niet kleiner en lichter op worden.

De EOS-R naast de EOS 5D mark IV.
De EOS-R naast de EOS 5D mark IV (voorzien van RRS L-bracket).

De EOS R is niet een vervanger of een concurrent van de EOS 5D mark IV, een vergelijk dat door velen al snel werd gemaakt. De EOS R is ook duidelijk geen pro camera, wat onder andere naar voren komt in de beperkingen die deze camera geeft, en natuurlijk het ontbreken van een dubbel kaartslot. De bediening is in zeker zin minder prettig dan bijvoorbeeld de 5D mark IV, wat deels te wijten is aan minder ruimte op de body voor de knopjes, maar zeker ook door de keuze van de nieuwe touch-bar. Vooral tijdens de bruiloft reportage merkte ik dat tijdens de officiële momenten, zoals de ceremonie, de EOS 5D mark IV en de EOS 1Dx veel prettiger en sneller werkten. Voor de rustige momenten zoals een bruiloftshoot maakte het geen of weinig verschil. Er moet wel bij gezegd wordt dat dit ook een kwestie van gewenning kan zijn. Ik zeg dan ook niet dat de camera niet voor deze doeleinde geschikt is, maar dat ik de EOS R daar niet snel als primaire camera voor zou gebruiken.

Voor landschappen gebruik ik al vaak live view, dus daarin verschilt het gebruik van een mirrorless of normale dSLR weinig. Ik zag bij de EOS R wel meer noodzaak om de camera uit te zetten als ik aan het rondlopen was. Niet alleen om batterij te sparen, maar ook om dat scherm op de achterkant uit te hebben. Misschien dat een andere instelling in het menu dit kan voorkomen. Het blijft echter vervelend dat je niet even door de zoeker kunt kijken zonder de camera echt aan te zetten. Dat blijf ik missen.

De grootste ergernis is toch wel de touch-bar. Als er een groot nadeel aan de EOS R kleeft, dan is het dit kleine innovatieve, maar vervelende bedieningselement. Het werkt niet nauwkeurig genoeg, zit op de verkeerde plek waardoor je het bij normaal vasthouden al direct aanraakt, en mede door de gevoeligheid het bijna zeker is dat het onbedoeld bediend gaat worden. Alleen om die reden al zal ik er niet voor kiezen om een van mijn camera’s te vervangen voor een EOS R.

Maar Canon heeft met deze eerste full frame mirrorless camera wel een belangrijke stap gezet. Ik kijk uit naar wat komen gaat.

Een laatste waarschuwing na het uitzetten van de camera, voor de onvoorzichtige fotograaf

Pluspunten

Goede ergonomie – ligt bijzonder goed in de hand
Camera is niet te klein, doch kleiner dan een dSLR
Bijzonder goede EVF
Uitgebreid en bijzonder goed touch screen
Aantal Af punten (5655) en spreiding (± 90%) is perfect
Eye-AF en gezichtsherkenning
Dual-pixel AF
Touch screen is te gebruiken voor keuze AF-punt, ook met gezicht voor de zoeker
AF werkt onder zeer lage lichtomstandigheden (tot -6EV)
Dezelfde batterij als de overige EOS modellen
Alle EF, TS-E en het MP-E objectief zijn perfect te gebruiken
Ook EFs objectieven blijven bruikbaar; de camera schakelt dan naar 1.6 crop
Volledig kantelbaar scherm
Afsluiten sensor bij uitschakelen camera
Nagenoeg alle functies van de knoppen en instelwieltjes zijn naar wens aan te passen
Duidelijke en overzichtelijke menustructuur die ook met touchscreen te bedienen is
Q-menu erg functioneel en praktisch in het gebruik
Goed dynamisch bereik
Verschillende lens adapters verkrijgbaar
Zowel foto instellingen als film instellingen zijn onder de Customizable knop te zetten
Een bulb timer is aanwezig

Minpunten

Enkel kaartslot
Touch-bar te gevoelig en is niet praktisch
Geen beeldstabilisatie ingebouwd (IBIS)
AF knop zit te ver naar rechts (mede door aanwezigheid touch-bar)
Top screen te klein voor hoeveelheid gegevens erop
Oogsensor is erg gevoelig
Witbalans geeft in Lightroom vreemd hoge waarden aan (reden is niet bekend)
Bij 4K filmen is er een flinke crop (wat te compenseren is door groothoek EFs objectieven te gebruiken)
Eye-AF werkt niet altijd even goed en alleen onder voorwaarden
Maximale beeldsnelheid is alleen onder voorwaarden
Draadontspanner aansluiting is niet de standaard die bij high-end dSLR gebruikt wordt
Geen time-lapse functie
Geplaatst in:
Nando Harmsen
Fotograaf

Nando Harmsen is een professioneel trouwfotograaf met als hobby landschapsfotografie. Daarnaast helpt hij graag de (beginnende) fotograaf met tips en trucs, geeft lezingen en workshops over zijn fotografie. Nando heeft door de jaren heen een eigen herkenbare stijl ontwikkeld, wat heeft geleid tot veel publicaties en exposities in zowel binnenland als buitenland.